d o
t o r e g . c o m
Prof. Dr. Mete ALPASLAN
Sarkoidoz ve EKG
Son güncelleme: Nisan 2020
Sarkoidoz, tutulan organlarda non-caseous granülomların bulunduğu, multisistemik bir hastalıktır.
Sarkoidozda kalp iki şekilde etkilenir: 1. Progresif akciğer hastalığına bağlı olarak gelişen pulmoner hipertansiyonun yol açtığı sağ ventriküler remodeling. 2. Sarkoid granülomaların doğrudan kalbi tutması - Kardiyak Sarkoidoz (KS).
Sarkoidoz kalbi fokal tutar; viral miyokardit gibi difüz tutulum görülmez.
Fokal yerleşimli olan granülomlar inflamasyon ve skar dokusu (fibrosis) oluşumu ile yerleştikleri bölgedeki dokuyu harab eder. Bu durum aritmiler, kalp yetmezliği ve ani ölüme yol açabilir.
KS'da klinik bulgular granülomların nereyi tuttuğuna bağlıdır.
KS daha çok miyokard ve iletim sistemini etkiler; EKG anormallikleri de buna bağlıdır.
KS daha çok bazal septumu tuttuğu için iletim sistemi daha kolay etkilenir, fasiküler bloklar veya dal blokları ortaya çıkar.
Sinüs düğümünü tutan granülomların kardiyak arrest ve ani kardiyak ölüm yapabildiği bildirilmiştir.
Sarkoidozun kalp tutulumuna spesifik EKG bulgusu yoktur.
EKG'nin normal olması kardiyak sarkoidoz tanısını ekarte ettirmez.
Kardiyak Sarkoidozda görülebilen EKG anormallikleri
Atriyoventriküler (AV) bloklar.
Dal blokları.
Yavaş iletim ve skar dokusuna bağlı olarak fragmante QRS (dal bloğu olmadığı halde).
Atriyal aritmiler: atriyal fibrilasyon, atriyal flutter, atriyal taşikardi. Atriyal flutter sonlandıktan hemen sonra uzun bir pauze görülebilir (muhtemelen atriyumlardaki fibrozise bağlı olarak).
Ventriküler aritmiler: sık VPS, ventriküler taşikardi (VT) atakları. Eğer bir hastada sol dal bloğu morfolojisinde VT atakları ile beraber iskemik olmayan ve daha çok sağ ventrikülü tutan kardiyomiyopati görülürse, ayırıcı tanıda sarkoidoz, aritmojenik sağ ventrikül kardiyomiyopatisi ve idiyopatik dev hücreli miyokardit akla gelmelidir.
Düşük QRS voltajı (ekstremitede < 0.5 mV, göğüs derivasyonlarında < 1 mV ise). Özellikle aVF ve derivasyon II'de daha belirgindir.
Anormal (patolojik) Q dalgaları.
Epsilon dalgası (nadir). Dev bir epsilon dalgası garip bir "çift QRS" paterni olarak görünebilir.
Referanslar (bazıları tam makale ve örnek EKG'lere linkler içerir)
Indian Pacing Electrophysiol J. 2020 Feb 29. pii: S0972-6292(20)30017-6. doi: 10.1016/j.ipej.2020.02.003.
Int Heart J 2019;60:788-795.
Indian Heart J 2015;67:222-226.
Heart Rhythm 2014;11:1305-1323.
Am J Cardiol 2014;113:1556-1560.
Tex Heart Inst J 2011;38:74-76.
J Cardiovasc Electrophysiol 2011;22:1243-1248.
Semin Respir Crit Care Med 2010;31:428-441.
Europace 2010;12:284-288.
J Interv Card Electrophysiol 2009;26:181-184.
Ann Noninvasive Electrocardiol 2009;14:319-26.
Heart Rhythm 2009;6:S8-S14.
Circulation 2009;120:1550-1551.
Tex Heart Inst J 2009;36:501-503.
Circulation 2008;118:e113-e115.
Europace 2008;10:760-766.
Europace 2007;9:134-136.
Heart 2005;91:1388
J Cardiovasc Electrophysiol 2004;15:1091-1094.
Am Heart J 1979;97:701-707.
Sarkoidoz, tutulan organlarda non-caseous granülomların bulunduğu, multisistemik bir hastalıktır.
Sarkoidozda kalp iki şekilde etkilenir: 1. Progresif akciğer hastalığına bağlı olarak gelişen pulmoner hipertansiyonun yol açtığı sağ ventriküler remodeling. 2. Sarkoid granülomaların doğrudan kalbi tutması - Kardiyak Sarkoidoz (KS).
Sarkoidoz kalbi fokal tutar; viral miyokardit gibi difüz tutulum görülmez.
Fokal yerleşimli olan granülomlar inflamasyon ve skar dokusu (fibrosis) oluşumu ile yerleştikleri bölgedeki dokuyu harab eder. Bu durum aritmiler, kalp yetmezliği ve ani ölüme yol açabilir.
KS'da klinik bulgular granülomların nereyi tuttuğuna bağlıdır.
KS daha çok miyokard ve iletim sistemini etkiler; EKG anormallikleri de buna bağlıdır.
KS daha çok bazal septumu tuttuğu için iletim sistemi daha kolay etkilenir, fasiküler bloklar veya dal blokları ortaya çıkar.
Sinüs düğümünü tutan granülomların kardiyak arrest ve ani kardiyak ölüm yapabildiği bildirilmiştir.
Sarkoidozun kalp tutulumuna spesifik EKG bulgusu yoktur.
EKG'nin normal olması kardiyak sarkoidoz tanısını ekarte ettirmez.
Kardiyak Sarkoidozda görülebilen EKG anormallikleri
Atriyoventriküler (AV) bloklar.
Dal blokları.
Yavaş iletim ve skar dokusuna bağlı olarak fragmante QRS (dal bloğu olmadığı halde).
Atriyal aritmiler: atriyal fibrilasyon, atriyal flutter, atriyal taşikardi. Atriyal flutter sonlandıktan hemen sonra uzun bir pauze görülebilir (muhtemelen atriyumlardaki fibrozise bağlı olarak).
Ventriküler aritmiler: sık VPS, ventriküler taşikardi (VT) atakları. Eğer bir hastada sol dal bloğu morfolojisinde VT atakları ile beraber iskemik olmayan ve daha çok sağ ventrikülü tutan kardiyomiyopati görülürse, ayırıcı tanıda sarkoidoz, aritmojenik sağ ventrikül kardiyomiyopatisi ve idiyopatik dev hücreli miyokardit akla gelmelidir.
Düşük QRS voltajı (ekstremitede < 0.5 mV, göğüs derivasyonlarında < 1 mV ise). Özellikle aVF ve derivasyon II'de daha belirgindir.
Anormal (patolojik) Q dalgaları.
Epsilon dalgası (nadir). Dev bir epsilon dalgası garip bir "çift QRS" paterni olarak görünebilir.
Referanslar (bazıları tam makale ve örnek EKG'lere linkler içerir)
Indian Pacing Electrophysiol J. 2020 Feb 29. pii: S0972-6292(20)30017-6. doi: 10.1016/j.ipej.2020.02.003.
Int Heart J 2019;60:788-795.
Indian Heart J 2015;67:222-226.
Heart Rhythm 2014;11:1305-1323.
Am J Cardiol 2014;113:1556-1560.
Tex Heart Inst J 2011;38:74-76.
J Cardiovasc Electrophysiol 2011;22:1243-1248.
Semin Respir Crit Care Med 2010;31:428-441.
Europace 2010;12:284-288.
J Interv Card Electrophysiol 2009;26:181-184.
Ann Noninvasive Electrocardiol 2009;14:319-26.
Heart Rhythm 2009;6:S8-S14.
Circulation 2009;120:1550-1551.
Tex Heart Inst J 2009;36:501-503.
Circulation 2008;118:e113-e115.
Europace 2008;10:760-766.
Europace 2007;9:134-136.
Heart 2005;91:1388
J Cardiovasc Electrophysiol 2004;15:1091-1094.
Am Heart J 1979;97:701-707.