Tanımlar

  Dekstrokardi: Kalbin elektriki aksının inferiyor ve sağa doğru olduğu durumdur. Birkaç türü vardır:

      1. Dekstrokardi ve situs inversus (ayna hayali dekstrokardi / mirror image dextrocardia):

          Kalp ile beraber iç organlar da ters taraftadır.

      2. Dekstrokardi ve situs solitus: sadece kalp ters taraftadır; iç organlar beklendiği yerdedir

            (situs=yerleşim, solitus=normal, sık görülen).

  Dekstropozisyon: Normal yapıdaki kalbin sağ hemitoraksa doğru yer değiştirmesidir. Sebepleri: göğüs duvarının deformiteleri, diyaframın deformiteleri, pnömonektomi sonrasında, sağ hipoplastik akciğer, diyafram eventrasyonu, sol hemidiyafragmatik paralizi, pnömomediastinum.

  Mezokardi: Kalp toraksın ortasında yer alır. Kalbin apeksi toraksın ortasındadır ya da sağa doğrudur.

  Heterotaksi: Kelime anlamı olarak "farklı yerleşim" demektir. Toraks ve abdominal organların yerleşimi farklı olup organlar arasında birbirlerine göre sağ-sol ilişkisi kalmamıştır: ne situs solitus ne de situs inversus'tur.



EKG kriterleri

  Mirror-image (ayna hayali) dekstrokardi varlığında P dalgası, QRS kompleksi ve T dalgasının aksları sağa ve inferiyora doğru yönelmiştir.

  Bu sebeple P dalgası III ve aVF'de pozitif, I ve aVL'de negatif olur. Sadece P değil, QRS ve T dalgaları da I'de negatif olur.

  Dekstrokardi varlığında ayrıca göğüs derivasyonlarında normal R progresyonu da görülmez.



Ayırıcı tanı

  Kol elektrodlarının ters bağlanması durumunda da P dalgası I'de negatif, aVR'de ise pozitif görülür. Ters bağlantı da sadece P dalgası değil QRS kompleksi ve T dalgası da I'de negatiftir.

  Ancak kol elektrodlarının ters bağlanması durumunda göğüs derivasyonlarındaki R progresyonu etkilenmez ve R dalgasının amplitüdü C1'den C6'ya doğru gittikçe artar: normal R progresyonu görülür.



Klinik önemi

  Dekstrokardili hastanın EKG'sini doğru yorumlayabilmek için göğüs elektrodlarının sağ taraflı EKG çeker gibi yerleştirilmesi ve kol elektrodlarının ters bağlanması gerekir.

  Dekstrokardili hastada dal bloklarının doğru tanınabilmesi için göğüs elektrodlarının sağ taraflı EKG çeker gibi yerleştirilmesi ve kol elektrodlarının ters bağlanması gerekir.



Referans

  Military Medicine 2007;172:vii-ix.




Şekil 1. Dekstropozisyon, ayna-hayali dekstrokardi ve konjenital olarak düzeltilmiş transpozisyon.

Yukarıdaki şekil "Military Medicine 2007;172:vii-ix" ten izin alınarak modifiye edilmiştir.

The above figure is a modified version of a figure that originally appeared in Military Medicine 2007;172:vii-ix (with permission).





EKG 1a. Yukarıdaki EKG, 30 yaşındaki bir kadına aittir. Elektrodlar standart sol göğüs yerleşimli. Anteriyorda normalde olması
beklenen R progresyonu görülmüyor. Kalibrasyon ayarı 10 mm/mV.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 1b. Aynı kişide, ekstremite derivasyonlarındaki P dalgalarını daha iyi görebilmek için kalibrasyon ayarı 20 mm/mV'a ayar-
lanarak EKG tekrar çekildi. Elektrodlar hala standart sol göğüs yerleşimli. P dalgalarının I ve II'de negatif, III ve aVR'de pozitif
olduğu görülüyor. Anteriyorda normal R progresyonu görülmüyor.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 1c. Aynı kişide, elektrodların sağ göğüse simetrik olarak yerleştirilmesinden ve kollara bağlanan elektrodların bilerek ters
bağlanmasından sonra çekilen EKG görülüyor: yorumlamak amacıyla düzeltilmiş EKG. Anteriyorda R progresyonu bu sefer
normal olarak görülüyor ve I ile II'de P dalgası pozitif. EKG'nin kalibrasyon ayarı 10 mm/mV.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 1d. Aynı kişide, elektrodların yeri 1c'deki EKG ile aynı. Sadece kalibrasyon ayarı 20 mm/mV.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 2a. 52 yaşındaki bu erkek hastanın sağ koroner arterine akut inferiyor miyokard infarktüsü nedeniyle 1 yıl önce stent
uygulanmıştı. Kontrole geldiğinde asemptomatik iken çekilen bu EKG'de inferiyor derivasyonlarda Q dalgaları ve negatif T
dalgaları görülüyor. ST yüksekliğinin ve göğüs ağrısının olmaması nedeniyle bu EKG eski inferiyor miyokard infarktüsüne işa-
ret ediyor. Bu hastada ayrıca Dekstrokardi de mevcut. Dekstrokardi nedeniyle aVR'de QRS kompleksi ve T dalgası pozitif iken
I'de P, QRS ve T dalgası negatif. Bu görüntü kol elektrodlarının ters bağlantısına bağlı değil, çünkü prekordiyal derivasyon-
larda R progresyonu (V1'den V5'e doğru giderken R dalgasının yüksekliğinin artması) da yok. Tam tersine R dalgasının
yüksekliği V1'den V6'ya doğru giderken azalmış.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 2b. Aynı hastada, prekordiyal elektrodların simetrik olarak sağ göğüse yerleştirilmesinden sonra tekrarlanan EKG
görülüyor: R progresyonu düzelmiş, eski inferiyor MI örneği ile aVR ve I'deki anormal görüntü ise devam ediyor. Kollar
standart yerleştirilmiş, yani dekstrokardi görüntüsü düzeltilmemiş.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 3a. Yukarıdaki trase 11 yaşındaki bir kız çocuğuna ait: I, II, III. Çocukta sağ akciğer agenezisi (sağ akciğerin total
yokluğu) ve dekstrokardi mevcut.
Olgunun MR görüntüleri için bakınız: International Journal of Cardiology 2011 Nov 14: doi:10.1016/j.ijcard.2011.10.069

Yukarıdaki EKG, Dr. Andrea Barison tarafından websitemize bağışlanmıştır.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 3b. Aynı çocukta aVR, aVL, aVF kaydı.

Yukarıdaki EKG, Dr. Andrea Barison tarafından websitemize bağışlanmıştır.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 3c. Aynı çocukta V1-V2-V3 kaydı.

Yukarıdaki EKG, Dr. Andrea Barison tarafından websitemize bağışlanmıştır.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 3d. Aynı çocukta V4-V5-V6 kaydı.

Yukarıdaki EKG, Dr. Andrea Barison tarafından websitemize bağışlanmıştır.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 4a. Yukarıdaki EKG, daha önce VSD için opere edilmiş ve halen hemodinamisi stabil olan 41 yaşındaki bir kadına aittir.
Çarpıntı atakları nedeniyle acil servise başvurduğunda kaydedilmiştir.
P dalgaları I, aVL ve V1-V6 arasında negatif; aVR'de ise pozitiftir.
Sadece sağ kol-sol kol ters bağlantısı olsaydı bu ekstremite derivasyonlarındaki P negatifliği açıklanabilirdi.
Ancak göğüs derivasyonlarındaki T negatifliği kol elektrodlarının ters bağlantısı ile açıklanamaz.
Bu EKG'de, ilk bakışta sağ dal bloğu (RBBB) var gibi görünüyor.
Ancak sağ dal bloğunda lateral derivasyonlarda görülmesi beklenen geniş S dalgaları bu EKG'de yok.
Bu durumda, ilk anda, QRS genişliğinin intraventriküler iletim gecikmesine bağlı olduğu düşünülebilir.
Ancak steteskopla kalp sesleri sağ hemitoraksta daha iyi duyulan bu hastada dekstrokardi tanısı akla geldi.
Ayrıca PR mesafesi de uzun (1. derece AV blok).

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız

Yukarıdaki EKG, Netherlands Heart Journal'dan izin alınarak kullanılmıştır.

John J. ve ark.nın ilgili yazısına ulaşmak için buraya tıklayınız.



EKG 4b. Dekstrokardi tanısıyla, aynı hastada göğüs elektrodları sağ göğüse simetrik olarak yerleştirildi ve ekstremite
elektrodları da ters bağlandı. Bu şekilde alınan ikinci EKG kaydı yukarıda görülüyor: sağ dal bloğu ve 1. derece AV blok izleniyor.
P dalgaları normalleşmiş. Sağ dal bloğu varlığında, lateralde görülmesi beklenen geniş S dalgaları da ortaya çıkmış.
Bu örnekte de görüldüğü gibi, dekstrokardi varlığı farkedilmez ve elektrodlar da dekstrokardiye uygun yerleştirilmezse
bu hastalarda sağ dal bloğu yerine yanlışlıkla intraventriküler iletim gecikmesi tanısı konabilir.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız

Yukarıdaki EKG, Netherlands Heart Journal'dan izin alınarak kullanılmıştır.

John J. ve ark.nın ilgili yazısına ulaşmak için buraya tıklayınız.